HOME > JAARPROGRAMMA > LEESGROEPEN DF BEVEREN-ZUID > RECENSIES > Daar waar de rivierkreeften zingen, Delia Owens

Een leesverslag van Vera Van de Velde

Daar waar de rivierkreeften zingen 

is het romandebuut van Delia Owens, die eerder schreef over haar leven als wildlife biologe in Afrika en documentaires maakte voor National Geographic. 

In de VS werden meer dan 6 miljoen exemplaren van het boek verkocht en het boek staat er al ettelijke jaren in de bestsellerlijst van de New York Times.

De vertaalrechten werden aan 49 landen verkocht.

Het verhaal in het boek

Als Kyra zes jaar oud is, worden zij en haar broer Jodie in de steek gelaten door hun moeder, die zo wil ontsnappen aan haar gewelddadige man. Ze neemt geen afscheid. Plotsklaps is ze verdwenen aan het eind van de weg, zonder nog eens achterom te kijken zoals ze vroeger deed als ze om boodschappen ging. De oudere kinderen uit het gezin zijn ook al eerder vertrokken.

Kyra blijft verweesd achter en wacht elke dag tevergeefs op de terugkeer van haar moeder. Jodie, haar broer, vertrekt ook om aan de vader, een dronkaard die daardoor vaak geweld niet schuwt, te ontsnappen.

Kyra blijft achter met de vader in de moerassen van Barclay, in een hut die amper een woonst kan genoemd worden. Ze leeft van de ruilhandel en het weinige geld dat ze van haar vader ontvangt. Na een tijdje verdwijnt ook haar vader met de noorderzon.

Kyra kent alleen het moerasleven en de natuur wordt haar leef- en leerschool. Ze verzamelt alles wat ze kan vinden en catalogeert dat in de kamers van de hut. In het dorp probeert men haar te lokken om onderwijs te volgen, met elke dag de zekerheid van een lekkere maaltijd. Maar al vlug ontdekt ze dat ze er niet thuishoort, ze wordt genegeerd in de groep en keert terug naar het moeras

Als ze in aanraking komt met twee jongemannen uit de stad ontdekt ze een wereld waar ze wel bij wil horen. Tate, één van die twee, leert haar lezen en schrijven. Daardoor gaat een nieuwe wereld voor haar open. Als ze boeken kan uitgeven over het leven in en rond het moeras, kijkt ze door een spiegel naar deze nieuwe wereld. Ze krijgt een relatie met Tate, die dezelfde verbondenheid heeft met de natuur. De relatie gaat evenwel ten onder door de verschillen in leefwijze. De breuk laat moeilijk uit te wissen sporen na, al blijven de twee wel soulmates. Kyra blijft in de hut wonen die ze kan moderniseren met het geld van de verkoop van haar boeken, maar in se blijft ze het moerasmeisje.

Ze krijgt ook een relatie met Chase, de andere jongeman, een verwend rijkeluiskind wiens intenties niet zuiver zijn. Ook die relatie loopt op de klippen. Als Chase kort daarop dood aangetroffen wordt, valt de verdenking op haar. Haar opsluiting in de gevangenis doet haar erg vereenzamen. Ze krijgt het voordeel van de twijfel en komt uiteindelijk vrij.

Na haar dood valt de puzzel in elkaar als Tate, wiens liefde voor Kyra onvoorwaardelijk is gebleven, haar geheime bergplaats ontdekt.

Zinnen in het boek die bleven nazinderen.... 

Het ritme van een gedicht klinkt als de golven op het strand.

Een man is iemand die huilt zonder schaamte, poëzie leest met een hart, opera in zijn ziel voelt en doet wat nodig is om een vrouw te beschermen. 

Slierten mist flirten met de golven.

Wolken luierden in de armen van de heuvel.

Auto’s stoven als zandkrabben door de straten.

De natuur leek de enige steen die niet midden onder je voeten wegglipte.

Het leven eist zijn tol van het gezicht, maar de ogen blijven het venster op wat is geweest.

Biologie ziet goed en kwaad in dezelfde kleur, maar in een ander licht.

De collectie groeide in evenredigheid met haar eenzaamheid

Samenhorigheid trok aan haar eenzaamheid.

Wetenschap en kunst strengelden zich in elkaars kracht.

De kleuren, het licht, de soort, het leven, samen weefden ze een meesterstuk van schoonheid en kennis dat elk hoekje van de hut vulde.

Iemand een hand geven hield in dat je iets van je zelf weggaf, een stukje dat je nooit terug kreeg.

Daar waar de rivierkreeften zingen, is een coming of age roman (een genre in de literatuur waarin de psychologische en morele groei van het hoofdpersonage aan bod komt), waarin op een slimme manier een moordverhaal is doorweven die je tot op het laatste moment in spanning houdt en uiteindelijk een onverwachte plot krijgt. Het maakt het boek tragisch, tegelijk ook warm en - door de dood van één van de hoofdpersonages - ook een beetje spannend.

De titel en de omslag van het boek geven niet veel prijs, je weet niet goed wat je ervan moet verwachten. 

Het boek is vlot geschreven, met de verhaallijn van het leven van Kyra enerzijds en die van de vermoedelijke moord op Chase anderzijds. Naar het einde van het boek vloeien die twee samen, als de zoektocht naar moordenaar begint en Kyra als schuldige wordt aangewezen. Daardoor intrigeert het verhaal ook, omdat je wil ontrafelen wat er is gebeurd.

Bij de start van het boek zijn het vooral de beschrijvingen van de natuur en van het leven in en rond het moeras die overweldigen. Ze geven de indruk dat je er zelf in ronddwaalt. Je ruikt, voelt en ervaart het moeras als het ware.

ls het realistisch dat een kind als Kyra, amper zes alleen achterblijft? Je vraagt het je af, maar in de context van het boek, de plek en de tijd waar het zich situeert, is het wellicht vanzelfsprekend om zo te leven, met de natuur als vriend en vijand. Als lezer wil je wel weten hoe het verder verloopt met dat kind en in stilte hoop je toch op een kantelmoment dat haar weghaalt uit die situatie. Helaas gebeurt dat niet. Haar vindingrijkheid evenwel en de onbaatzuchtige hulp van sommige personages blijken toch een lichtpunt in haar leven te zijn. 

Het is treffend beschreven hoe verlaten ze zich voelt als Tate haar in de steek laat. Hoe het een knak geeft aan haar vertrouwen in anderen, wat moeilijk kan hersteld worden.

Een belangrijk gegeven in het boek is dat ze leert dat in het lezen en schrijven voor haar een wereld en toekomst in het verschiet ligt. Lezen opent een toekomst en geeft waardigheid en vertrouwen aan degene die het onderwezen krijgt. 

De vele herhaalde beschrijvingen van het dagverloop van Kyra, het feit dat daar weinig variëteit uit spreekt, maken dat je moet opletten dat je het boek niet diagonaal begint te lezen. Het is een minpuntje. 

Het deel van de rechtspraak waar al de gevoeligheden van de maatschappij onder de loep worden genomen, roepen je als lezer terug tot de orde.

De zelfverheerlijking van de begoede klasse die het altijd bij rechte eind heeft, de eenzaamheid, de verdeeldheid tussen de mensen, de huiver en het niet durven opkomen voor Kyra van sommigen om geen gezichtsverlies te leiden in de gemeenschap, de loyauteit en het altijd klaarstaan voor haar van anderen, het komt allemaal duidelijk uit de verf.

Het einde van het boek intrigeert, want terwijl je leest begin je als vanzelf complottheorieën te fantaseren en heimelijk voor jezelf te hopen op 'andere' daders dan wie voor de hand ligt. Op het einde besef je hoe het moeras, in al haar schoonheid ook zijn verraderlijkheid toont en hoe voor Kyra het recht toch enigszins zegeviert.

Het was het lezen waard. De schrijfster is duidelijk iemand die zichzelf ook één voelt met de natuur, een vrouw die er volledig in de ban van is.

Vertel anderen over ons.