De nacht is aangezegd. De warre uren waaien
als klamme lakens waarnaar hete handen graaien.
De beide engelen verschijnen nu niet meer,
hoop ik. Verleiding rekt zich uit. Ik kauw op teer.
Geen mens heeft van een zoekend mens nog weet.
De namen zoemen wel. Maar wie is er die heet
zoals hij heet? Ik weet niet hoe ik mij moet zijn.
Het liefst was ik klein, mijn hoofd als mandarijn
gevouwen in een schil van fel oranje handen
om niet te hoeven zien waar mijn gebaren landen.

© Ilja Leonard Pfeijffer|Idyllen. Nieuwe poëzie

de beginregels van het eerste van de vijftig lange gedichten

'Elke keer dat je aankomt in Venetië, is de eerste keer. Hoewel ik er vaak was geweest en de klinkende namen van Titiaan en Tintoretto achteloos door soireetjes had laten rollen, hoewel ik geroutineerd in mijn krant bleef lezen terwijl de vuurrode hogesnelheidstrein mij over de landverbinding van Mestre naar de oude stad bracht en veelbetekenend begon af te remmen, en hoewel ik mij had voorgenomen om mijn entree in de stad met een praktische instelling te benaderen en enige beroering van het gemoed uit te stellen totdat ik goed en wel was geïnstalleerd, moest ik even naar adem happen toen ik het station uit liep en het breekbare, pastelkleurige cliché van de stad aan het groene water zich onbekommerd en schijnbaar onschuldig voor mij ontvouwde. 

Venetië glimlachte naar mij als een geliefde die op mij had gewacht. Al die eeuwen dat ze geduldig uit het raam had gestaard, hadden haar kalm en mooi gemaakt. Haar juwelen rinkelden terwijl ze haar zachte, warme armen spreidde voor een langverwachte omhelzing die noodlot was en bestemming, en heel even giechelde ze omdat alles eindelijk logisch was. Als zij van eeuwigheid fluisterde, wist ze waarover ze het had. Ze had genoeg jurken voor alle feesten die zouden komen. '

© Ilja Leonard Pfeijffer | uit Grand Hotel Europa (pag 21)

'Het was het witte uur na het middagmaal, de blanke pagina waarop hooguit iets met potlood wordt gekriebeld in geheimschrift, iets om onmiddellijk weer uit te gummen zodra de rolluiken omhoog worden getrokken en het leven opnieuw zwart op wit een aanvang neemt met bonnetjes, bestellingen en bezwaarschriften.' 

© Ilja Leonard Pfeijffer | uit La Superba (pag 66)

'ichi go ichi e'. Letterlijk betekent dat 'één ontmoeting, één leven'. je krijgt één kans en dat is het. Precies zoals oosterse kalligrafen werken. Als een zwaardvechter trekken ze hun penseel en zetten er in één onnavolgbare beweging waarop ze tientallen jaren hebben geoefend, met een concentratie en bewustzijn waarvoor ze tientallen jaren hebben gemediteerd, een karakter op het rijstpapier. Dat is het. Dat is het kunstwerk. Zo moet je in het leven staan. Alles wat je doet, doe je met het besef dat je het in één keer goed moet doen. Herkansingen zijn er niet.'

'Génoi ' hoîos essì mathôn', zegt Pindarus. 'Werde der du bist', maakt Nietzsche ervan. Maar hij vergeet mathôn. Matôn benadrukt dat het niet vanzelf gaat, dat het een leerproces is. Worden wie je bent, is een opgave, een studie, een levenslang curriculum. Leer en word wie je bent. Ontdek wie je bent en leer hem te zijn. Bestudeer wie je bent en tracht hem te worden; het is een boeddhistische gedachte dat het studie vergt, en oefening, om het stof van dagelijkse beslommeringen af te spoelen en het hoofd leeg te ademen van zorgen en angsten teneinde de mens te worden die je bent. En de mens die je bent, is het kind dat je was voordat je bedacht om over dit soort dingen na te denken.'

© Ilja Leonard Pfeijffer | uit Brieven uit Genua

'Het effect dat een gesprek met Sokrates op iemand heeft, (...) is een confrontatie met de waarheid. En de waarheid is, dat je niet blijkt te weten wat je dacht te weten.' 

'Alles in deze wereld is tijdelijk,' zei hij*. 'Zoals Herakleitos van Ephesos zegt, is het een man niet gegeven tweemaal door dezelfde rivier te waden. Telkenmale wanneer hij voet zet in de stroming, zal hij door ander water worden omspoeld...'

© Ilja Leonard Pfeijffer | uit Alkibiades (p29 en p561)

'Er is , denk ik, zelfs in onze huidige verrechtste democratieën nog wel een meerderheid te vinden voor het standpunt dat echte vluchtelingen geholpen moeten worden,' zei ik. 'Het probleem is de grote hoeveelheid economische vluchtelingen, die neerbuigend gelukszoekers worden genoemd. 

'Ik zou niet weten waarom vluchten voor armoede niet telt,' zei hij. 'Armoede is net zo dodelijk als oorlog.'

'Denkt u dat de mensen gelijk hebben om zich bedreigd te voelen?' vroeg ik. 

'Dat is de verkeerde vraag,' zei Patelski. 'Het zou evenmin zinvol zijn zich af te vragen of mensen gelijk hebben om zich bedreigd te voelen door het water. Het water komt. Uit zee, van de bergen of uit de hemel. Het water valt onmogelijk tegen te houden. Wanneer we het water de vrije loop laten, is het potentieel desastreus, maar wanneer we erin slagen het in banen te leiden en gecontroleerd over onze akkers te laten vloeien, is het een bron van leven en rijkdom. Migratie valt evenmin tegen te houden. Wie zo denkt, kent de geschiedenis van de mensheid niet.'

© Ilja Leonard Pfeijffer | uit Grand Hotel Europa (pag 228)

'We praatten daar aan de oever van de Ilissos nog tot het vallen van de avond verder over de vraag of er een verschil is tussen doen wat juist is en doen wat voordelig is voor jezelf of voor de stad (hij* vond van niet), over de vraag of een democratisch bestuur door middel van meerderheidsbesluiten per definitie de beste besluiten neemt (hij vond van niet), over de vraag of het wenselijk zou zijn de beste besluiten te nemen (hij vond van wel), over de vraag of het niet beter zou zijn de wijste mensen te laten beslissen in plaats van een meerderheid van alle mensen (hij vond van wel), over de vraag wie in dat geval zou moeten beslissen wie de wijste mensen zijn (dat vond hij een ongeldige vraag, maar ik ben vergeten waarom), over de vraag of een ochlocratie, die ook wel populisme wordt genoemd, het tegenovergestelde is van een democratie (hij vond dat het ene in het verlengde van het andere lag van het andere) en over de vraag of populisme het einde van de democratie zou kunnen inluiden (hij was ervan overtuigd dat dat zo was). '

(n.v.d.r. hij* = Sokrates)

'Omdat democratie per definitie stoelt op het collectieve oordeel van het volk, is zij onderworpen aan de turbulentie van opvliegendheid en oncontroleerbare emoties. Om de democratie naar behoren te laten functioneren is het derhalve essentieel om mechanismen in te bouwen die afstand scheppen, vertragen en gevoelens afkoelen. Dit vergt leiders als Themistokles en Perikles, die zich niet laten leiden door de angst voor bevliegingen van de veranderlijke volksgunst, die een visie hebben en de moed om het volk daarvan te overtuigen en die het debat durven te sturen in plaats van zich door de publieke opinie te laten regeren. Dit vergt een volk dat bereid is tot compromissen ten bate van het gemeenschappelijke belang. Maar de Atheense democratie is inmiddels, zoals iedere democratie mettertijd, een parodie op zichzelf geworden, waarin de leiders dagelijks ter verantwoording worden geroepen en waarin het beleid elke dag opnieuw ter discussie staat. De staat wordt geregeerd door de angst voor volksgerichten en de volatiliteit van de publieke opinie. De bijval en het gejoel in het theater op de Pnyx overstemmen argumenten en maken reflectie over beleid voor de lange termijn onmogelijk.'

© Ilja Leonard Pfeijffer | uit Alkibiades  (p62 en p 287)

Brieven uit Genua (2016): Een bundel van brieven geschreven door Pfeijffer tijdens zijn verblijf in Genua. Hierin reflecteert hij op zijn ervaringen in de stad en op de wereld om hem heen.

Grand Hotel Europa (2018): Een roman die zich afspeelt in een luxueus hotel in Venetië en die de opkomst van het massatoerisme en de teloorgang van de Europese cultuur onderzoekt.