Brieven uit Amerika
We hebben banden met Amerika. Carol, familie van Lutgarde, bericht ons regelmatig over het reilen en zeilen,
ginds aan de andere kant van de oceaan. Ze woont er met haar gezin, al 14 jaar ondertussen, in Boston, Massachusetts.
Boston, de wieg van de Amerikaanse onafhankelijkheid
28/06/22
Over verhuizen naar het buitenland
Het is verschrikkelijk, die oorlog in Oekraïne, en zo veel mensen die hun land verlaten hebben en zich elders gevestigd hebben … een nieuwe taal, een nieuwe cultuur… En niemand die weet voor hoe lang.
Het spreken van een andere taal
De situatie voor ons was natuurlijk helemaal anders toen wij emigreerden, eerst naar Ierland (Dublin) voor anderhalf jaar, en dan hier naar Amerika (Massachusetts, op 45 km van Boston) intussen 15 jaar geleden. We waren niet gevlucht, hadden de tijd om iets te vinden om te huren of kopen, hadden allebei een job ter plaatse, en we kenden al Engels.
Ons business Engels was goed, maar het heeft wel wat geduurd vooraleer ons vocabularium van keuken-, babygerief-, supermarktproducten enz op punt stond, en in die tijd bestond google translate nog niet... Ik herinner me nog goed dat ik in de supermarkt op zoek was naar een dweil, schuurborstel en aftrekker (of noemen jullie het een vloertrekker?) om te poetsen. Ik sprak wel 4 mensen tevergeefs aan, het moet hilarisch geweest zijn om het me te zien uitleggen. Uiteindelijk bleek dat Amerikanen enkel een zwabber gebruiken om met nat te poetsen, hier wordt niet geschuurd en geschrobd.
Ook heeft het wel even geduurd om de vele dagdagelijkse uitdrukkingen die hun oorsprong in de sport vinden (vooral baseball en American football) juist te interpreteren, en zoals overal, als je de grappen van de lokale bevolking snapt, dan ben je pas helemaal mee met de taal!
Wat voor mij het moeilijkst was in het begin, waren de stemcomputers die de eerste triage doen op hulplijnen van de elektriciteits- of telefoonmaatschappij. Die waren “flexibel” en werkten toen enkel op stem, je moest zeggen waarom je belde, bijvoorbeeld 'nieuwe klant', 'betalingen', 'onderbreking', enz... Maar de stemcomputer begreep mijn Vlaams accent niet, en liet me niet verder gaan totdat hij begreep welke dienst ik nodig had. Het was ongelooflijk frustrerend. Het moet grappig geweest zijn om me te horen proberen een Iers of Amerikaans accent na te doen, te roepen, te vloeken, meestal zonder succes… Tegenwoordig doen de stemcomputers het toch wel al iets beter met het interpreteren van verschillende accenten, en gelukkig hebben de meeste helpdeskmenu’s nu ook de optie om cijfers in te drukken.
Toen we naar Dublin verhuisden, was onze zoon bijna 3 jaar (eerste kleuterklas), onze dochter 9 maand en ze kenden geen woord Engels. Omdat het voor kinderen belangrijk is om consistentie te hebben - altijd dezelfde taal met dezelfde persoon (of op dezelfde plaats) - hebben we geen Engels met hen gepraat voor we vertrokken. Ook later in Dublin en Amerika praatten we altijd Nederlands met hen, zowel thuis als wanneer we hen afhaalden van school bijvoorbeeld, zodat ze niet verward zouden geraken en uiteindelijk sneller Engels zouden leren. Maar er was natuurlijk ook het feit dat mijn Engels op gebied van kinderspelletjes en babygerief niet zo goed was in het begin. Men heeft mij daar nooit op aangesproken, maar ik hoor van vrienden uit Latijns Amerika of India dat zij wél opmerkingen over kregen als zij in hun eigen taal praatten met de kinderen aan de schoolpoort of kinderopvang. Net zoals zij regelmatig negatieve opmerkingen kregen over hun accent, terwijl ik altijd hoorde (en nog steeds hoor, want mijn Vlaams accent zal wel nooit weggaan) “Oh, probeer je accent niet te veranderen, het is zo mooi!”. Is dit racisme? Misschien niet echt en mensen bedoelen het meestal niet zo, maar aangenaam is het niet voor hen.
Voor kleine kinderen gaat alles met taal zo veel gemakkelijker! In Dublin kunnen kinderen pas vanaf 4 jaar naar school, dus zaten de kinderen allebei elke dag in een kinderopvang, een super kleine Montessori school. Onze 9 maand oude dochter sprak natuurlijk nog niet, dus we zullen nooit weten of ze besefte dat iedereen een andere taal sprak. Ze was wel wat trager om te leren spreken dan haar broer, waarschijnlijk door de 2 talen. Voor onze 3-jarige zoon was het natuurlijk wel een grote aanpassing, maar dat ging ongelooflijk vlot. Hij zat in een klasje van amper 5 kinderen, ze zongen veel liedjes, lazen boeken met veel prentjes, speelden spelletjes, leerden van alles, en hij deed gewoon de andere kinderen na. ‘s Avonds was hij zeer enthousiast en veel minder moe dan toen hij in België van de kleuterklas met 25 kinderen en naschoolse opvang thuiskwam.
Toen hij 2 weken in de opvang was in Dublin gingen ze naar de zoo. Toen we hem ‘s avonds ophaalden, vroegen we in het Nederlands “Heb je een olifant gezien?” en hij zei van niet. Dat vonden we toch raar, een zoo zonder olifant… Toen vroegen we “Was er een krokodil?” waarop hij antwoordde “Nee, geen krokodil, maar wel een crocodile!” (krokodil in het Engels). Toen vroegen we of hij een “elephant” (olifant in het Engels) had gezien, en hij zei “oh ja, veel”! Hij kende zijn dieren nochtans zeer goed in het Nederlands, maar hij besefte blijkbaar nog niet dat je dingen kan vertalen, het waren 2 verschillende dieren voor hem.
Een paar weken later vroeg een vriend hem in het Engels “Are you ready?” (“Ben je klaar”), en hij keek plots rond en vroeg “Waar is de bal?”. Blijkbaar gebruikten ze dat zinnetje in de kinderopvang vooral als ze een bal wilden gooien naar elkaar en kende hij de bredere betekenis niet! Hij leerde zeer snel bij en na 2 maand begreep hij bijna alles en sprak al redelijk wat, en na minder dan een jaar was hij super vlot in het Engels - 3 jarigen zijn echt een spons! Het was wel grappig om hem sommige liedjes met een Iers accent te horen zingen, hij beweerde zelfs dat onze Engelse uitspraak fout was.
Toen we verhuisden naar Amerika was onze zoon 4 jaar oud en vermits kinderen daar pas vanaf 5 naar school kunnen (Kindergarten), moest hij naar de preschool. Maar eigenlijk is dat heel gelijkaardig aan wat de kleuterklas is in België, alleen is het betalend en zijn de groepen kleiner. Zijn Iers accent maakte snel plaats voor een perfect Amerikaans accent, hij begreep alles onmiddellijk, dit ging zeer vlot. Thuis probeerden we alleen Nederlands te praten, en ook dat bleef goed gaan voor hem, hij kon zowel voor een Amerikaan als een Belg doorgaan.
Onze middelste dochter was intussen 2 en sprak Nederlands én Engels. Zowel zij als onze jongste dochter, die later hier in Amerika geboren is, hebben problemen met de Vlaamse r en g (ik had dat ook toen ik jong was), en daarvoor kan je hier natuurlijk niet terecht bij een logopedist gaan. De paar weken logopedie die ze in de zomer kregen in België hielpen, maar bleken niet voldoende, zij hebben nog altijd een Amerikaans accent als ze Nederlands spreken.
Ondanks het feit dat wij met de kinderen consistent alleen Nederlands praatten, mixen de meisjes veel Engelse woorden in hun Nederlands. Hoe ouder de kinderen werden, hoe meer ze thuis in het Engels antwoordden, tenzij ze echt bewust moeite wilden doen om hun Nederlands te verbeteren. Ik moet toegeven dat een buitenstaander nu ook ons Nederlands grappig moet vinden, ik besef het niet maar denk dat er ook al heel wat Engels tussenzit.
De kinderen van onze Belgische vrienden blijven trouwens onder elkaar ook nog altijd Engels praten lang nadat ze terug naar België verhuisd zijn, ook al spreken ze perfect Nederlands met hun vrienden op school.
Elke zomer (jammer genoeg niet tijdens COVID) gaan we voor een paar weken naar België, waar we dus alleen Nederlands praten. Zoals verwacht verbeterden de kinderen hun Nederlands dan altijd spectaculair, en zeker toen ze nog klein waren, duurde het enkele weken vooraleer er thuis in Amerika weer meer Engels opdook in hun Nederlands tot wanneer het uiteindelijk verwaterde naar alleen Engels. Wat zeer interessant is, is dat, toen ze nog heel klein waren, de leerkrachten hier elke keer verbaasd waren over hoe sterk hun taalvaardigheid ook in het Engels verbeterd was na een vakantie in België! Gedurende een paar weken maar 1 taal horen en spreken, moet iets goeds doen met de algemene talenknobbel in de hersenen!
Onze kinderen hebben nooit taalachterstand opgelopen op school, ondanks het feit dat we altijd Nederlands proberen te praten thuis en we altijd naar België op vakantie gingen, maar ze zijn natuurlijk wel al van kleins af aan voltijds naar de Engelstalige kinderopvang gegaan.
Als kinderen een nieuwe taal moeten leren als ze ouder zijn, gaat het nog altijd vlot, maar iets minder speels. Onze jongste kreeg in het 4e leerjaar een meisje van Venezuela in de klas die geen woord Engels begreep. De leerkracht had haar naast onze dochter gezet en hen een Ipad gegeven met google translate. Onze dochter typte dan de belangrijkste dingen in op de Ipad in het Engels en toonde de vertaling in het Spaans aan het meisje. Op deze manier kon ze relatief snel mee in de gewone klas, en na 3 maand hadden ze de Ipad minder en minder nodig. Na 6 maand kon de Ipad definitief weg want het meisje begreep nagenoeg alles! De leerkracht van het jaar daarop vond het wel niet kunnen dat zo veel van een medeleerling gevraagd werd, maar onze dochter vond het echt wel tof en heeft zo ook wat Spaans geleerd.
Het vasthouden aan eigen tradities
Wat ons ook opvalt is dat je erg aan je tradities houdt als je in het buitenland woont, en altijd blijft vergelijken met hoe het in België was toen we daar vertrokken.
Natuurlijk brengt de paashaas hier chocolade eitjes en geen plastieken eitjes met snoep erin, ook al durft een eekhoorn wel eens aan de chocolade zitten of doet een vroege warme zon de chocolade smelten.
Ook blijft Sinterklaas bij ons de cadeautjes brengen en niet de kerstman. Ik wist niet dat Sinterklaas enkel gevierd wordt in België, Nederland, Noord-Frankrijk en het westen van Duitsland (zie ook dit artikel). Onze kinderen zijn alle 3 heel fier op hun Belgische afkomst en vooral op het Sinterklaasfeest. Elk jaar ging ik met hen, en nadien zij alleen, in hun klas vertellen over Sinterklaas en vroeg ik de leerkracht om ‘s avonds een mandarijntje klaar te leggen voor elk kind. Ze vonden het altijd geweldig!
Al is dat niet gemakkelijk: hoe kan je nu in een klas met een paar zwarte kindjes vertellen dat Zwarte Piet zwart is omdat hij zich niet wast? En Santa (de kerstman) dan? Die glijdt toch ook met zijn mooie rode en witte jas door de schouw en wordt niet zwart? Alleen al de duidelijke referentie naar slaven in de figuur van Zwarte Piet klinkt hier echt niet goed. Dus praatten we meestal over de Regenboog Piet, ... maar in al onze Sinterklaasboekjes uit België duiken wel alleen maar zwarte pieten op…
Een ander grappig geval is dat we onze kinderen de eerste jaren niet toelieten op sportschoenen (of in sport short / T-Shirt / yoga broek) naar school te gaan, zoals vele van hun klasgenootjes deden. Dat werd niet gedaan in België toen we vertrokken dus bleven we deze regel voor vele jaren toepassen, ook al wisten we niet dat intussen heel veel kinderen in België ook sportschoenen aandeden naar school! Toen we dat ontdekten hebben we onze strenge regels toch ook maar laten varen…
Amerika, een mengvat van veel culturen
Elk jaar wordt er ook een groot “Feest van de Culturen” georganiseerd op de lagere school. Ik moet toegeven, ik ben wat bevooroordeeld, de laatste jaren was ik de organisator, maar het is gewoon fantastisch. De families die uit het buitenland komen, en er zijn er hier veel van over de hele wereld, stellen hun land voor op een tafel, op maat van de kinderen.
Wij hadden natuurlijk smurfen, en foto’s van kastelen, voetbal (en dat maar weinig meisjes voetbal spelen - al is dat misschien ook aan het veranderen??) en chocolade en wafels.
Bezoekers mogen in traditionele kledij komen (prachtig!) en worden gevraagd een hoofdmaaltijd mee te brengen om te delen, het beste internationale buffet dat je je kan inbeelden! Na het eten zijn er traditionele dansen en muziek, gebracht door de kinderen. Ongelooflijk fantastische Indische, Russische, Afrikaanse, Ierse en Chinese dansen, Afrikaanse en Koreaanse drum, Japanse zelfverdediging, Chinese traditionele muziekinstrumenten,...
En het eindigt met de hele zaal die samen “This land is your land, this land is my land” van Bruce Springsteen zingen, met de directeur aan de gitaar en alle kinderen rond hem op het podium. Kippenvelmoment…
Carol
(HER)LEES OOK DE VORIGE BIJDRAGEN, KLIK OP DE FOTO'S OM ZE TE OPENEN
03/02/2022
Over infrastructuur
29/12/2021
Over witte haaien en walvissen, zwarte beren, coyotes en ... muggen
gepost 30/08/2021
Over een natte zomer en een COVID update
gepost 01/05/2021
Over racisme
gepost 14/03/2021
Over het weer en de seizoenen
gepost 15/02/2121
Over het Amerikaanse onderwijssysteem.
gepost 06/01/2021
Over 6 januari 2020. Geschiedenis
WIKIPEDIA / ©© CC BY 2.0 © Tyler Merbler - https://www.flickr.com/photos/37527185@N05/50812356151
gepost 03/01/2021
Over vrijwilligerswerk
gepost 06/12/2020
Over Covid-19 en de tweede golf
gepost 27/11/2020
Over Thanksgiving & co
gepost 20/11/2020
Over de Amerikaanse Presidentsverkiezingen
Vertel anderen over ons. Deel deze webpagina met uw netwerk.